Ćwikłowo, znane wcześniej pod niemiecką nazwą Runkeln, to przysiółek o charakterze historycznym, będący częścią większej majętności Turew, położony w Gminie Kościan. Jego historia sięga drugiej połowy XIX wieku, kiedy to został założony jako folwark i stanowił integralną część majątku należącego do właścicieli Turwi.
Zespół Folwarczny Ćwikłowo:
Ćwikłowo jest usytuowane na skraju lasu, wzdłuż polnej drogi biegnącej na północ od szosy łączącej Rąbiń z Turwią. W końcowym okresie XIX wieku przysiółek składał się z niewielkiego, prostokątnego podwórza gospodarczego, którego zabudowania rozmieszczone były wzdłuż osi północ-południe. Folwark był otoczony budynkami gospodarczymi, które stanowiły typowy przykład zabudowy folwarcznej tamtego okresu.
Zabudowania folwarczne:
- Owczarnia: Zlokalizowana po zachodniej stronie podwórza, zbudowana z cegły i pokryta strzechą, stanowiła istotny element infrastruktury folwarku.
- Stodoła: Położona po stronie południowej, stodoła miała konstrukcję opartą na kamiennej podmurówce, z ryglowymi ścianami, które były otynkowane mieszanką gliny i sieczki, a dach kryty strzechą. Wewnątrz znajdowały się trzy sąsieki z glinianymi bojewicami.
- Dom mieszkalny: Po wschodniej stronie podwórza znajdował się dom mieszkalny, zbudowany z cegły i pokryty dachówką, który służył jako siedziba zarządcy lub pracowników folwarku.
W latach 70. XX wieku budynki te nadal pełniły swoje funkcje, choć ich stan techniczny mógł się różnić od pierwotnego. Przysiółek Ćwikłowo stanowi dziś cenny element dziedzictwa architektonicznego regionu, przypominający o dawnych formach gospodarowania ziemią i organizacji przestrzennej na terenie Wielkopolski.
Znaczenie Historyczne i Kulturowe:
Ćwikłowo, jako część majątku Turew, jest świadectwem przeszłości regionu, w której folwarki odgrywały kluczową rolę w lokalnej gospodarce. Przysiółek ten, mimo że niewielki, odzwierciedla historyczne przemiany i rozwój rolnictwa w Wielkopolsce, a także wpływy niemieckie w okresie zaborów. Jego zachowane zabudowania folwarczne są świadectwem tradycyjnych metod budownictwa i organizacji przestrzennej, charakterystycznych dla XIX-wiecznej wsi wielkopolskiej.
Podsumowanie:
Przysiółek Ćwikłowo, z jego historycznym zespołem folwarcznym, jest cennym elementem dziedzictwa Gminy Kościan. Stanowi on żywy dowód na dawne praktyki rolnicze i architektoniczne, które kształtowały krajobraz wiejski Wielkopolski przez wieki. Dzięki temu Ćwikłowo nie tylko zachowuje pamięć o przeszłości, ale także wpisuje się w krajobraz kulturowy regionu, będąc jego integralną częścią.