KATARZYNIN
dawn. Katarzynowo, niem. Bischofshof
W końcu XIX wieś chłopska z zabudowaniami gospodarzy indywidualnych, leśniczówką i owczarnią należącą do dóbr rycerskich Choryń i majętności Racot. W latach 80. XIX w. znajdowało się tutaj 14 domów zamieszkanych przez 145 mieszkańców. Wówczas budynki folwarczne położone były w pd. części wsi. Nowoczesny i większy folwark powstał w tym samym miejscu po 1913 r. dzięki inwestycjom ówczesnego właściciela wsi księcia weimarskiego. Folwark rozparcelowany został ok. 1927 r.
ZESPÓŁ FOLWARCZNY usytuowany był w pd.-zach. części wsi. W końcu XIX w. znajdowało się tu niewielkie podwórze na planie zbliżonym do prostokąta z pojedynczymi budynkami owczarni w pierzejach pn. i pd. Po 1913 r. w wyniku przebudowy znalazły się budynki gospodarcze i mieszkalne. W pierzejach pd.-wsch. i pn.-wsch. znajdowały się dwa analogiczne budynki mieszkalne – sześcioraki zbudowane ok. 1919 r. W pierzei pn.-wsch. wznosił się budynek z 1879 r. rozbudowany w 1913 r, i przebudowany na stajnię. W pierzei pd.-zach. stała stodoła z 1879 r., a w narożu pn.-wsch. podwórza stajnia. Pośrodku dziedzińca wznosiły się szopy. Na pn.-zach. od podwórza stały budynki gospodarcze pracowników folwarcznych tj. obora i chlew z 1912 r., a na pn.-wsch. dom urzędnika z 1919 r. sąsiadujący z domem komorniczym. Prócz tego domy pracowników folwarcznych wznosiły się po drugiej stronie drogi na wschód od podwórza. Po parcelacji majątku teren podwórza podzielony został pomiędzy kilka gospodarstw. Obecnie z dawnej zabudowy dziedzińca zachowane budynki mieszkalne w pierzei pd.-wsch. i pn.-zach. oraz poza podwórzem, łącznie z przebudowanym dawnym domem urzędnika. W pierzei pn.-wsch. ocalała także dawna stajnia, później obora (obecnie ul. Krasickiego nr 1), współcześnie przebudowana częściowo na budynek mieszkalny oraz stodoła w pierzei pd.-zach. z ceglanym detalem na elewacjach.
Domy mieszkalne pracowników folwarcznych (ul. Ogrodowa-Świerczewskiego 26 i 28) murowane z cegły, parterowe z mieszkalnym poddaszem, nakryte dachami naczółkowymi, o elewacjach gładkich z ozdobnymi szczytami z muru pruskiego, identyczne z domami w Graneczniku.
Źródło:
Redakcja naukowa serii prof. dr hab. Jan Skorutowicz „Dawne budownictwa folwarczne”
Jolanta Goszczyńska, Majątki Wielkopolskie, Tom V, Powiat Kościański, Wydawnictwo Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno Spożywczego w Szreniawie 1998r., wyd. cyt., s. 102
