Zamordowani 78 lat temu

W rocznicę ujawnienia Zbrodni Katyńskiej Stefan Stachowiak, Wicestarosta Kościański oddał hołd, złożył wiązankę kwiatów i uczcił pamięć Polaków zamordowanych przez Rosjan.

W uroczystości, która odbyła się 13 kwietnia 2018 roku pod Kościańskim Krzyżem Wschodu na Starym Cmentarzu Parafialnym w Kościanie wzięli udział także Michał Jurga, Burmistrz Kościana, Piotr Ruszkiewicz, Przewodniczący Rady Miejskiej Kościana, Andrzej Przybyła, Wójt Gminy Kościan, Jan Szczepaniak, Przewodniczący Rady Gminy Kościan oraz członkowie Stowarzyszenia Strzeleckiego i Historycznego im. Kościańskiej Rezerwy Skautowej.

Dziękując wszystkim za obecność burmistrz M. Jurga przypomniał historię odsłonięcia tablic upamiętniających 62 osoby zamordowane na Wschodzie. Wspominał także tradycję samego Krzyża, którego cokół nosi ślady pocisków z czasu niemieckiej okupacji. Szczególnie podziękował za pamięć i udział w uroczystości członkom stowarzyszenia.

W marcu 1940 roku w lesie katyńskim rozstrzelano 4 421 osób, w Charkowie – 3 820, w Twerze – 6 311 osób. W innych obozach i więzieniach zamordowano 7 305 Polaków.
Zbrodnia Rosjan dotknęła praktycznie każdej, nawet najmniejszej miejscowości w Powiecie Kościańskim. Jej skala budzi grozę, każe nam pamiętać i wspomnieć ludzi, którzy stracili życie tylko dlatego, albo właśnie dlatego, że byli Polakami.
Do 1989 roku mówienie o KATYNIU i o zbrodniach radzieckich było zakazane.

Pamiętajmy o tym ludobójstwie.

Podporucznik Franciszek Jankowski, syn Juliana Teofila z Kiełczewa koło Kościana i Katarzyny z Ledzianowskich. Urodził się 25 grudnia 1910 roku w Kruszwicy. Był nauczycielem. Został zmobilizowany w sierpniu 1939 roku. Ożenił się 18 kwietnia 1938 roku w Warszawie. Jego żona, Janina, w grudniu 1939 roku otrzymała list pisany z Kozielska. W liście Franciszek troszczył się o żonę i prosił o ciepłą bieliznę. Pisała do męża kilkakrotnie, ale listy pozostały bez odpowiedzi.

Podporucznik Walerian Jerzykiewicz, syn Juliana i Pelagii, urodził się 9 grudnia 1898 roku w Kościanie, powstaniec wielkopolski, członek Rezerwy Skautowej, urzędnik, odznaczony Medalem Niepodległości. Po kampanii wrześniowej dostał się do niewoli w obozie jenieckim w Starobielsku. Napisał do bliskich dwie wiadomości. Ostatnią 8 marca 1940 roku. Żona Genowefa zmarła w 1986 roku, miał syna Wojciecha.

Posterunkowy Zenon Brudkiewicz, syn Stanisława i Stanisławy, urodził się 16 maja 1913 roku w Kościanie. Harcerz, z zawodu blacharz. Ukończył szkołę policyjna w Wielkich Mostach. Po 17 września 1939 roku dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Ostaszkowie. 1 stycznia 1940 roku wysłał kartkę pocztowa do rodziny. Zamordowany w Twerze, został pochowany w zbiorowej mogile w Miednoje.

Kozielsk / KATYŃ

• ppor. Wacław Ankiewicz z Parzęczewa, nauczyciel w Sokołowicach
• ppor. Zbigniew Brzeziński z Kościan, prawnik
• ppłk Jan Chylewski z Łęk Wielkich, oficer zawodowy
• ppor. Franciszek Gałka z Czacza, nauczyciel
• ppor. Stanisław Gidaszewski z Kiełczewa, oficer zawodowy
• kpt Marian Ryszard Hoffmann z Krzywinia, urzędnik
• ppor. Józef Jakubiec, nauczyciel w Gierłachowie
• ppor. Franciszek Jankowski z Kiełczewa, nauczyciel
• por. Józef Jankowski z Nowego Dworu, oficer zawodowy
• rtm. Stefan Jankowski z Jasienia, oficer zawodowy
• ppor. Leon Jaworowski z Czempinia, urzędnik bankowy
• ppor. Marian Kaźmierowski z Kościana, urzędnik
• por. Alfons Konopiński z Wonieścia, lekarz
• por. Stanisław Zdzisław Kozłowski z Grodziska Wlkp., absolwent kościańskiego gimnazjum i liceum, lekarz
• ppor. Julian Kużdowicz z Sierakowa, sędzia
• kpt Stefan May z Kościana, laborant
• ppor. Antoni Marian Meyza z Kościana, urzędnik skarbowy
• kpt Józef Müller z Kiełczewa, oficer zawodowy
• ppor. Józef Nadobnik z Łubnicy, geometra
• ppor. Alfons Olszewski ze Szczepowic, kupiec
• ppor. Stanisław Owsianny ze Świńca, doktor medycyny
• ppor. Kazimierz Perz z Jaskółek, prawnik
• ppor. Marian Pruski, sędzia w Kościanie
• mjr Franciszek Rost z Wielichowa, lekarz
• ppor. Józef Rzepka, nauczyciel w Zglińcu
• por. Jerzy Schoen – Wroński ze Śmigla, zawodowy oficer
• ppor. Bolesław Zygmunt Siciński, rodzina w Śmiglu, agronom
• ppor. Józef Skałecki z Bonikowa, profesor w kościańskim gimnazjum i liceum
• ppor. Franciszek Słomiński z Wielichowa, prawnik
• kpt Tadeusz Szmytkowski z Krzywinia, oficer zawodowy
• ppor. Franciszek Trąbała ze Świerczyny, nauczyciel
• ppor. Antoni Julian Urbaniak z Wronowa, urzędnik
• ppor. Władysław Żak, nauczyciel w Wyskoci
• por. Marceli Żółtowski z Jarogniewic , ziemianin

Ostaszków / Twer / Miednoje

• st. przod. PP Bruno Barteczko z Gorzyc
• post. Stanisław Banaszak, policjant w Kościanie
• przod. Stanisław Bartkowiak z Kurzej Góry
• st. post. Wojciech Bąk z Zielęcina
• st. post. Wiktor Bereszyński z Zielęcina
• post. Piotr Bresinski z Nacławia
• post. Zenon Brudkiewicz z Kościana
• przod. Kazimierz Charoński z Gorzyc
• st. post. Antoni Chwiała, policjant z Turwi
• post. Józef Dembski z Kluczewa
• post. Stanisław Dercz z Piotrkowic
• st. post. Stanisław Dziewięcki z Jasienia
• przod. Stanisława Fechner z Kluczewa, policjant w Śmiglu
• przod. Walenty Francuszkiewicz ze Zbęch
• post. Marcin Gertig z Żegrówka
• post. Józef Główka z Gorzyc
• post. Stanisław Gołosinski, policjant w Krzywiniu
• post. Szczepan Haidrych z Rogaczewa Wielkiego
• post. Józef Jędrowiak, rodzina w Krzywiniu
• post. Stanisław John z Gradowic
• st. post. Franciszek Juskowiak z Łęk Wielkich
• przod. Jan Kaźmierczak z Mikoszek, księgowy w PP w Kościanie
• st. post. Edward Kiciński z Osieka
• st. przod. Franciszek Korbik z Kościana
• st. post. Andrzej Kotlarski z Łęk Wielkich
• komisarz Eugeniusz Krupowicz, komendant powiatowy PP w Kościanie
• st. post. Roman Kryślak z Czaczyka
• st. post. Jan Kuśnierek z Choryni
• st. post. Wiktor Ledziński, policjant w Wielichowie
• st. post. Stefan Lipiński z Piotrowa
• st. post. Wojciech Malak z Karmina
• st. post. Stanisław Marciniak (ur. 1885 r.) z Gradowic
• st. post. Stanisław Marciniak z Borowa
• st. przod. Antoni Michalczyk z Gronówka
• st. post. Ignacy Michalczyk z Łubnicy
• przod. Jakub Napierała z Wilanowa
• st. post. Antoni Nowaczyk z Olszewa
• st. post. Ludwik Nowaczyk z Wielichowa
• st. post. Tomasz Nowak z Olszewa
• st. post. Leon Ostrowski, policjant w Śmiglu
• st. post. Franciszek Pauch z Sączkowa
• przod. Stanisław Pauch z Sączkowa
• post. Leon Pawlak, policjant w Śmiglu
• post. Bolesław Piec z Sączkowa
• post. Ignacy Piec z Sączkowa
• st. przod. Stanisław Piotrowski z Koszanowa
• post. Sylwester Przybylski z Jarogniewic
• st. post. Wojciech Postaremczak z Gorzyc
• st. post. Andrzej Ratajczak ze Spytkówek
• przod. Marcin Słowiński, komendant posterunku PP w Kamieńcu
• post. Józef Smelkowski z Rogaczewa Wielkiego, policjant w Śmiglu
• st. przod. Andrzej Stachowski z Morownicy
• post. Antoni Smyrski, policjant we Lwowie, rodzina w Kościanie
• st. post. Marcin Strzelczyk, policjant w Kościanie
• st. post. Michał Szczerbal z Przysieki Starej, policjant w Kościanie i Kamieńcu
• st. post. Stanisław Szwarc z Kościana, policjant w Kościanie
• st. post. Wojciech Szymkowiak, policjant w Śmiglu
• przod. Maciej Ścigacz z Cichowa
• przod. Stanisław Ścigacz z Cichowa
• post. Stanisław Talarczyk z Łęk Wilekich
• przod. Stanisław Tyliński, sekretarz PP w Koscianie
• st. post. Ignacy Tyrzyk z Pelikana
• st. przod. Marcin Walkowiak z Brońska
• st. strażnik Piotr Waśkowiak z Głuchowa
• przod. Andrzej Wegner, komendant posterunku PP w Krzywiniu
• post. Wacław Wieczorek z Dębska
• st. post. Józef Zadoń z Wilkowa Polskiego
• st. przod. Wojciech Zapłata z Darnowa
• post. Adam Kazimierz Zieliński, policjant w Kościanie

Starobielsk/Charków/Piatichatki

• ppor. Bolesław Budzynski, rodzina z Barchlinie i Śmiglu, nauczyciel
• ppor. Wacław Fellmann z Kościana, urzędnik
• ppor. Zenon Jaworowski z Czempinia, urzędnik
• ppor. Walerian Jerzykiewicz z Kościana, urzędnik
• ppor. Franciszek Karaśkiewicz z Kościana, urzędnik
• por. Alfons Kostrzewski, nauczyciel w Dłużynie
• ppor. Zygmunt Kurnatowski – Mielżyński z przysieki Polskiej, ziemianin
• por. Czesław Latała z Piotrkowic, oficer zawodowy
• por. Alfred Namysł z Gierłachowa, nauczyciel
• por. Wincenty Pietrykowski z Gorzyc, lekarz
• ppłk Bronisław Piniecki z Karczewa, oficer zawodowy
• ppor. Marian Pogonowski z Gołębina Starego, urzędnik
• ppor. Alojzy Polczyński z Czempinia, lekarz
• ppor. Zbigniew Przybylski z Gorzyczek, urzędnik
• ppor. Karol Pucek z Rąbinia, urzędnik
• ppor. Czesław Ratajczak z Kościana, urzędnik
• ppor. Stefan Rysmann, nauczyciel w Bronikowie
• por. Roman Skoraszweski, komornik sądowy w Kościanie
• kpt Alfred Tulodziecki z Rąbinia, oficer zawodowy
• kpt Walenty Walkowiak z Reńska, oficer zawodowy
• kpt Włodzimierz Wdowicki z Siekowa, oficer zawodowy
• ppor. Roman Wolski, nauczyciel
• por. Aleksander Zapłata, sędzia grodzki w Śmiglu
• ppor. Lech Zawadzki – Büthner z Kościana, prawnik i finansista.

Oprac. B. Jankowski
Źródło: „Kościańska lista Katyńska”, „Wierni Niepodległej”, Tom I i II.